Alytus – miasto białej róży

Olita (lit. Alytus), jedno z dwunastu miast partnerskich Opola, leży w południowej części Litwy, w okręgu olickim, którego jest stolicą. To szóste co do wielkości litewskie miasto liczy ok. 70.000 mieszkańców.

Różane miasto

Położone wśród malowniczych lasów i urokliwych wzgórz miasto owija pętla Niemna o długości 16 km. dzieląc je na dwie części. Pierwsza wzmianka o nim pojawiła się w 1377 r. w krzyżackiej kronice Wiganda z Marburga. Uważa się, że nazwa Alytus pochodzi od nazwy rzeczki – Alytupis, która płynęła u podnóża góry zamkowej. Ponad 200 lat później, 15 czerwca 1581 roku, król Stefan Batory nadał Olicie prawa miejskie oraz herb – białą różę na czerwonym tle. Dla uczczenia tego pięknego kwiatu w centrum miasta został założony w 1931 roku Miejski Ogród, słynący właśnie z róż. W samym środku ogrodu ustawiono fontannę symbolizującą słońce, a wszystkie prowadzące do niej ścieżki to słoneczne promienie. Alytus to także jedno z najbardziej zielonych miast na Litwie. Ponad 30% jego obszaru stanowią parki, skwery i kwietniki. Na terenie miasta rozciąga się rezerwat botaniczny Vidzgiris –  unikalny zakątek natury z różnorodną florą i fauną.

Warto zobaczyć

Do najciekawszych obiektów w mieście z pewnością należy najwyższy na Litwie most pieszo-rowerowy Białej Róży zbudowany na zachowanych przęsłach dawnego mostu kolejowego. Most, którego wysokość wynosi 38,1 m, a długość – 240 m, wpisano do Litewskiej Księgi Rekordów. Oficjalnie został otwarty 4 czerwca 2016 roku i połączył ścieżki rowerowe po obu stronach nabrzeża dzielącej miasto rzeki Niemen. Obok niego stoi rzeźba „Kwiat jabłoni“ autorstwa V. Kančiauskasa posadowiona w 400. rocznicę uzyskania przez Olitę praw miejskich. Warto odwiedzić także Muzeum Etnografii, które zostało założone w 1928 roku. Obecnie w jego zbiorach znajduje się ponad 100 tysięcy eksponatów, będących historycznymi i etnograficznymi pamiątkami ze wszystkich regionów południowej Litwy. Alytus jest również prężnym ośrodkiem litewskiej turystyki sportowej. W mieście co roku organizowane są różne sportowe przedsięwzięcia odbywające się m.in. w Centrum Sportu i Rekreacji. Jest to jedyny na Litwie wielofunkcyjny kompleks sportowy, w którym pod jednym dachem mieści się kompleks hal sportowych oraz basen o długości 50 m posiadający 8 torów i spełniający międzynarodowe standardy. Cały region olicki słynie z bogatego dziedzictwa kulturowego oraz wspaniałych krajobrazów, co potwierdzają obiekty archeologiczne i liczne unikalne zabytki przyrody. Jest tu ponad 70 jezior, a także najstarszy obszar chroniony na Litwie – rezerwat biosfery Žuvintas i Park Narodowy Dzukii. Przez okręg olicki biegnie szlak pielgrzymkowy św. Jakuba, zaczynający się przy granicy łotewsko-litewskiej i sięgający Polski, gdzie łączy się z Drogą Świętego Jakuba. Niewątpliwie są to wspaniałe tereny idealne się do podróżowania i rekreacji.

Partnerstwo z Opolem

Początki współpracy Opola z Alytusem sięgają 1993 roku. Wówczas podpisano „Protokół o nawiązaniu stosunków i współpracy”. Od samego początku jednym z najważniejszych punktów wspólnych działań jest polsko-litewska wymiana dzieci i młodzieży Ochotniczych Hufców Pracy, w ramach której organizowane są m.in. letnie obozy. Młodzież ma nie tylko możliwość poznania miasta partnerskiego, ale także zwiedzenia najpiękniejszych miejsc w regionie. Jest to też okazja do poznania kultury sąsiedzkiego kraju, życia mieszkańców oraz nawiązania przyjaźni. Współpraca między naszymi miastami rozwija się również aktywnie w dziedzinie kultury. W 2015 roku miasto zorganizowało „Kwitnące sady” – wernisaż wystawy prac dzieci i młodzieży niepełnosprawnej z miast partnerskich Alytusa, w tym z opolskiego Stowarzyszenia Na Rzecz Autyzmu. W 2017 roku natomiast, w ramach projektu Alytus Foto 2017, opolscy fotografowie uczestniczyli w plenerze fotograficznym. Co roku oba miasta uczestniczą w obchodach Dni Miasta oraz w Targach Turystyki. Po Opolu jeździ również autobus noszący nazwę „Alytus”. Decyzją Unii Europejskiej Kowno na Litwie i Esch-sur-Alzette w Luksemburgu w 2022 roku będą pełnić rolę Europejskich Stolic Kultury, a Alytus stanie się Litewską Stolicą Kultury 2022. Zgodnie z ideą programu wybrane państwo przez 12 miesięcy przedstawia swoje dziedzictwo historyczne. Miasta i regiony organizują specjalnie na tę okazję koncerty, festiwale, pokazy, konferencje i inne działania promocyjne. Opole zostało już zaproszone do udziału w tych przedsięwzięciach i jeżeli tylko uda nam się wygrać z pandemią, wówczas będzie to z pewnością wspaniały cykl wydarzeń, z którego skorzystają mieszkańcy obu partnerskich miast.

Andżelina Hetmańczyk-Trychan

Tekst ukazał się w kwietniowym magazynie “Opole i kropka”

Na zdjęciu Jezioro Dailidė, fot. Oroperatorius