Dzieci niechciane nie mają się gdzie podziać
Aż 1292 dzieci wróciło w ubiegłym roku z różnych instytucji pieczy zastępczej do domów dziecka – alarmuje w swoim najnowszym raporcie fundacja growSPACE. Dodatkowo około 1000 polskich dzieci, co do których sądy podjęły decyzję, że powinny być odseparowane od swych rodzin, czeka na miejsce w rodzinach zastępczych. Do sierocińców trafiają nawet maluchy przed 10. rokiem życia, które zgodnie z prawem nie powinny tam w ogóle się znaleźć.
Sytuacja dzieci szukających nowego domu jest dramatyczna i Opole nie jest tu wcale wyjątkiem.
– Liczba rodzin zastępczych maleje, nasze domy dziecka są przepełnione, w Opolu potrzebne są kolejne dwie nowe takie placówki – przyznaje Dorota Rutkowska, naczelniczka Wydziału Polityki Społecznej Urzędu Miasta.
Powodem jest brak chętnych do zakładania rodzin zastępczych, mimo że Opole proponuje dla nich jedne z najwyższych wynagrodzeń w Polsce. Miasto oferuje też takim rodzinom mieszkania. Chętnych do zakładania różnych pozainstytucjonalnych form pieczy zastępczej jednak nie ma. W Opolu średnia wysokość płacy w rodzinie zastępczej wynosi 5,5 tysiąca złotych.
W Opolu w roku 2023 działało 137 rodzin zastępczych, które miały pod opieką 197 dzieci, z tego 40 pochodzi z innych powiatów. Ale też 81 dzieci z Opola wychowuje się w pieczy zastępczej poza granicami miasta. Wynagrodzenia tych rodzin wyniosły blisko 426 tysięcy złotych, na utrzymanie wychowanków rodziny te otrzymały w ubiegłym roku 2 029 367,89 złotych.
Liczba dzieci w rodzinach zastępczych w Opolu systematycznie rośnie, w roku 2022 było ich 177. Wśród opolskich rodzin zastępczych dominują rodziny spokrewnione. Po rodzinie biologicznej to najbardziej komfortowa dla dzieci forma, bo nieletni przebywają tam wśród swoich krewnych, którzy nie są dla nich osobami obcymi. W ubiegłym roku w Opolu sąd umieścił w rodzinnej pieczy zastępczej 43 dzieci, z tego 20 w rodzinie zastępczej spokrewnionej, 14 w rodzinach niezawodowych, 5 w rodzinach zastępczych zawodowych i 4 w rodzinnym domu dziecka. W tym czasie pieczę zastępczą opuściło 24 dzieci, z tego 14 się usamodzielniło po osiągnięciu pełnoletności, 5 powróciło do rodziny, 3 znalazło miejsce w innej rodzinie zastępczej, 2 zostało przysposobionych. Żadne dziecko nie trafiło z rodziny zastępczej do domu dziecka. W Opolu w instytucjonalnej pieczy zastępczej przebywa obecnie 68 dzieci, w tym 13 małoletnich obywateli Ukrainy. Brak wolnych miejsc spowodował, że 6 dzieci znalazło miejsce w placówkach poza granicami miasta.
Deficyt rodzin zastępczych i kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej były powodem zabezpieczenia w opolskich placówkach opiekuńczo–wychowawczych 27 dzieci poniżej 10. roku życia
O tym jak w skali kraju dramatyczna jest sytuacja dzieci niechcianych, świadczą statystyki: w 2022 roku, jak podaje growSPACE, w domach dziecka w całej Polsce przebywało 2,5 tysiąca dzieci, z tego 166 nie miało jeszcze roku, a 300 miało za sobą 1-3 lata życia. Powrót dzieci rodzin zastępczych do sierocińców tylko pogłębia u nich traumę odrzucenia. Program stopniowego likwidowania domów dziecka na rzecz pieczy zastępczej okazał się w Polsce kompletną klapą.
Według danych fundacji growSPACE na Opolszczyźnie limity dzieci w domach dziecka są przekroczone w 10 placówkach.
