Opole i Székesfehérvár – lata przyjaźni i współpracy

29 listopada 2016 r. w Opolu odbyła się uroczystość odsłonięcia obelisku poświęconego Bohaterom Rewolucji Węgierskiej 1956. Z okazji Dnia Przyjaźni Polsko-Węgierskiej prezydent Opola złożył w tym miejscu dzisiaj kwiaty, a potem uczestniczył w wideo konferencji z udziałem burmistrzem partnerskiego miasta Székesfehérvár, o którym piszemy poniżej.

W Székesfehérvár w jednym z parków od 2012 roku stoi Krzyż Katyński autorstwa Jánosa Horvátha. Jednym z najstarszych miast partnerskich Opola jest Székesfehérvár – pierwsza, historyczna stolica Węgier oraz miejsce koronacyjne i nekropolia średniowiecznych królów węgierskich. Kontakty między miastami rozpoczęła pod koniec lat 50 ubiegłego wieku wizyta na Węgrzech Karola Musioła, legendarnego włodarza Opola.

Oficjalnie od 1978 roku

Po niemal dwudziestu latach od tego wydarzenia, 28 października 1978 r. podpisano porozumienie w sprawie dalszego rozwoju i współpracy między miastami. Tę datę uznaje się za oficjalny początek partnerstwa. Jubileusz 40-lecia współpracy przypadający w tym roku to doskonała okazja do podkreślenia, że w tym czasie odbyło się mnóstwo wspólnych wydarzeń, a zrealizowane projekty obejmowały przedstawicieli rozmaitych dziedzin, m. in. uczniów, sportowców, seniorów, artystów, urzędników, organizacje pozarządowe i przedsiębiorców.

Co roku mnóstwo wspólnych atrakcji

Ważną datą w historii współpracy Opola i Székesfehérvár jest 23 marca – Dzień Przyjaźni Polsko-Węgierskiej, ustanowiony przez parlamenty obu krajów w 2007 r. Oficjalne uroczystości odbywają się naprzemiennie w Polsce i na Węgrzech. Co roku oba miasta organizują koncerty, wystawy, konkursy, pokazy filmów i zawody sportowe dla mieszkańców. W tym roku w Székesfehérvár wystąpiło artystyczne rodzeństwo z Opola – Julia i Jędrzej Skiba, półfinaliści programu The Voice of Poland. Do rozwoju współpracy Opola z Székesfehérvár (oraz województwa opolskiego z komitatem Fejér) w dużym stopniu przyczyniają się przedstawiciele polskiej mniejszości na Węgrzech, działający w Klubie Polonia w Székesfehérvárze, który jest oddziałem Polskiego Stowarzyszenia Kulturalnego im. Józefa Bema na Węgrzech.

Symbolika ma znaczenie

Partnerskie kontakty to także trwałe symbole, które powstały w przestrzeniach obu miast: Krzyż Katyński autorstwa Jánosa Horvátha, stojący od 2012 r. w jednym z parków w Székesfehérvárze oraz Obelisk Bohaterów Rewolucji Węgierskiej 1956 (wykonany przez tego samego artystę), który od 2016 r. znajduje się na skwerze w pobliżu kanału Młynówka w Opolu. Podobne obeliski powstawały w Budapeszcie po krwawo stłumionym przez zbrojną interwencję Armii Radzieckiej powstaniu ludności węgierskiej jesienią 1956 r., aby uczcić pamięć po zamordowanych przez reżim komunistyczny opozycjonistach. Wspomina o nich film dokumentalny Zofii Kunert pt. „Polskie lato, węgierska jesień”, prezentowany już kilkakrotnie zarówno w Opolu, jak i w Székesfehérvárze.

Insygnia królewskie w prezencie

Węgierscy partnerzy świętowali z nami 800-lecie lokacji Opola. Uczestniczyli we wspólnym projekcie „Solidarni w partnerstwie” oraz wzięli udział w wielkiej paradzie historycznej. Prezentem od władz Székesfehérvár z okazji Jubileuszu miasta był występ dziecięcego zespołu tanecznego PULUTYKA na opolskim Rynku oraz prezentacja postaci dwóch węgierskich królów – św. Stefana i św. Władysława I, które co roku w sierpniu przemieszczają się po centrum Székesfehérvár w paradzie z okazji Dni Królewskich. Prezydent Opola otrzymał wówczas od burmistrza Andrása Cser-Palkovicsa wyjątkowy prezent – replikę węgierskich insygniów królewskich, wewnątrz których znajduje się klucz do bram miasta. Dotychczas taki klucz otrzymali jedynie prezydent i premier Węgier oraz przewodniczący parlamentu Węgierskiego!

Zdjęcie parady w Székesfehérvár.