Opole pamięta o ofiarach „nocy kryształowej”
W nocy z 9 na 10listopada przypada 86. rocznica pogromu Żydów, do którego doszło w nazistowskich Niemczech w 1938 roku. Te tragiczne wydarzenia dotknęły także żydowską ludność przedwojennego Opola. W sobotę Opolanie uczczą pamięć ofiar pamiętnej nocy, która na kartach historii zapisała się jako Kristallnacht.
Nazwa wzięła się od rozbijanych witryn sklepowych. Było to pokłosiem przemówienia radiowego ministra propagandy III Rzeszy Josepha Goebelsa, który wezwał do pogromu Żydów. Pogrom był przedstawiany jako spontaniczny zryw członków SS, SA i Hitlerjugend i odpowiedź na wspomniany apel Goebelsa. Jednak jak pokazują źródła historyczne były to bardzo dobrze przemyślane i zaplanowane działania. Pretekstem był zamach na przypadkowego i szerzej nieznanego urzędnika ambasady niemieckiej w Paryżu Ernsta vom Ratha. Postrzelił go Żyd, Herszel Grynszpan na wieść o przesiedleniu jego rodziny z Niemiec do Polski.
Kristallnacht czy, jak się ją też czasem określa, Reichspogromnacht w Oppeln przebiegała inaczej niż w innych miastach ówczesnej Rzeszy. W całym kraju niemieccy naziści nie zawsze pozwalali rabinom wynosić zwoje Tory, ale ogień podkładali sami. W Opolu do podpalenia bożnicy zmuszono Hansa Hirschberga ówczesnego rabina gminy żydowskiej. O tamtych wydarzeniach przypomina głaz z tablicą pamiątkową w miejscu dawnej synagogi u zbiegu ulic Piastowskiej i Barlickiego, przy którym co roku składne są kwiaty na pamiątkę wydarzeń sprzed 86 lat.
W tym roku uroczystość zaplanowano na sobotę (9.11) o godzinie 16:00. A już pół godziny później w Opolskim Teatrze Lalki i Aktora odbędzie się czytanie performatywne tekstu “Każdego dnia jest mi żal”. Tekst jest poświęcony pamięci Miep Gies, Sprawiedliwej wśród Narodów Świata. W okresie II Wojny Światowej, przez 25 miesięcy, Miep Gies z narażeniem życia ukrywała rodzinę Franków i ich przyjaciół. W efekcie ocaliła „Dziennik” nastoletniej Anne Frank. Czytanie performatywne tekstu poprzedzi prapremierę monodramu o tym samym tytule, która odbędzie się w Opolskim Teatrze Lalki i Aktora 22 lutego 2025 r.
Fot. NAC
