WSPOMNIENIE: Ludwik Flaszen – wielki intelektualista, współtwórca Teatru 13 Rzędów
Ludwik Flaszen był współtwórcą Teatru 13 Rzędów. Kilka dni temu zmarł w Paryżu.
– Był jednym z „czterech muszkieterów”, czyli najlepszych, najwybitniejszych uczniów prof. Kazimierza Wyki na Uniwersytecie Jagiellońskim tworzących krakowską szkołę krytyków. Jego debiut Głowa i mur (1958), w którym rozprawiał się z socrealizmem, został zatrzymany przez cenzurę – tłumaczy teatrolog z Uniwersytetu Opolskiego dr Agnieszka Wójtowicz.
W 1959 roku trafił do Opola i został, jak sam o sobie mówił, advocatus diaboli Jerzego Grotowskiego. – Razem stworzyli tu niezwykły Teatr 13 Rzędów, późniejszy Teatr Laboratorium, który od 1965 roku dział we Wrocławiu. Było to niezwykłe przedsięwzięcie, które rozsławiło polską kulturę na świecie. Flaszen był osobą, która miała wpływ nie tylko na dobór repertuaru, ale na wymowę spektakli i na doktrynę Teatru 13 Rzędów – dodaje dr Agnieszka Wójtowicz.
Wiele lat później spotkanie w Opolu z Flaszenem tak wspominał Grotowski: „Ludwik pisywał bardzo krytycznie o mnie jako o reżyserze i właśnie Ludwik dostał propozycję objęcia dyrekcji w Opolu i scedował tę propozycję na mnie. Pan będzie dyrektorem i reżyserem, a ja będę głównym Pana współpracownikiem – powiedział. Nie byliśmy wtedy jeszcze nawet na „ty”.
Do ostatniego momentu Ludwik Flaszen był czynny zawodowo, sprawny intelektualnie – wielki inspirujący umysł, z którego do dzisiaj cały czas można czerpać garściami. Jest też autorem książek „Cyrograf”, „Teatr skazany na magię” oraz „Grotowski & Company”. Zmarł 24 października tego roku w Paryżu. Miał 90 lat.
Na zdjęciu zespół Teatru 13 Rzędów w Opolu, w górnym rzędzie z prawej Jerzy Grotowski, z lewej Ludwik Flaszen.
Fot. L. Olejnik