Z rentą wdowią emerytury będą sprawiedliwsze
Wszystko wskazuje na to, że już w styczniu około 2 milionów polskich wdowców i wdów będzie mogło złożyć wnioski o rentę wdowią. Ojcem tego pomysłu jest opolski senator Piotr Woźniak, który wystąpił z tą koncepcją już w 2015 roku. W koalicji 15 października rentę pilotuje Lewica. Nowe świadczenie ma stworzyć finansową poduszkę dla osób, które tracą współmałżonka, a przy okazji jego emeryturę, przez co ich sytuacja ekonomiczna z dnia na dzień ulega gwałtownemu pogorszeniu.
Rząd, a za nim większość sejmowa do tzw. koncepcji obywatelskiej wprowadzili 25 poprawek. Najważniejsza dotyczy wymiaru świadczenia. Możliwości budżetu zredukowały wysokość renty z postulowanych 50 procent emerytury zmarłego współmałżonka do 15 procent do końca 2026 roku, 25 proc. w kolejnym, po czym Sejm ma podjąć decyzję czy wymiar renty wzrośnie w następnych latach. Jeśli zmarły pobierał 3000 emerytury, to jego współmałżonek może liczyć na razie na dodatkowe 450 złotych w miesiącu. To ciągle dla polskich emerytów są niemałe pieniądze. Przy czym nie ma znaczenia skąd uprawniony pobiera świadczenie, czy z ZUS, KRUS lub innych źródeł.
Druga ważna zmiana polega na wyznaczeniu limitu dochodów: suma świadczeń, czyli własnej emerytury i renty wdowiej nie może przekroczyć trzykrotnej sumy emerytury minimalnej, czyli na dziś 5342,88 zł, a to oznacza, że renta nie będzie przysługiwać lepiej uposażonym emerytom.
By ubiegać się o rentę wdowią, trzeba będzie spełnić trzy warunki. Po pierwsze, osiągnąć wiek emerytalny, czyli 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Po drugie, do dnia śmierci małżonka trzeba z nim pozostawać we wspólnocie majątkowej. Ludziom żyjącym w wolnych związkach, lub posiadających w małżeństwie rozdzielność majątkową renta nie będzie przysługiwać. Po trzecie wreszcie, renta przysługuje wdowcom i wdowom, których małżonek zmarł nie wcześniej niż na 5 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego. To umożliwia również wiekowym emerytom, od lat żyjącym samotnie, możliwość ubiegania się o taką rentę. W przypadku wdów, jeśli ich mąż zmarł po 60 roku życia, w przypadku emerytów, jeśli owdowieli, gdy żona skończyła 55 lat. Gdyby jednak wdowa lub wdowiec zdecydowali się na kolejny związek małżeński, renta wdowia przestanie im przysługiwać dzień przed datą zawarcia ślubu.
Zgodnie z projektem rządowym stosowne wnioski o wypłatę renty wdowiej będzie można składać już od 1 stycznia 2025 roku a wypłaty zaczną przysługiwać od 1 lipca 2025.
Renta wdowia to nic innego jak wyraz społecznej sprawiedliwości, dotąd często owdowiali seniorzy wpadali w zwykłą nędzę, ich komfort życia gwałtownie się obniżał, bo ciężko jest wyżyć z jednej emerytury. Krytycy twierdzą, że budżetu na to nie stać. Ale renta wdowia to nie jest żadna łaska, lecz wypracowane wspólnie w związku pieniądze. Jeśli państwo stać na dopłacanie 800 plus dla dzieci zdrowym, w pełni sił witalnych rodzicom, to tym bardziej powinno je być stać na zabezpieczenie w miarę godnej jesieni życia, zwłaszcza, gdy ludzie na to odkładali przez dziesiątki lat wytężonej pracy. I nieprawdą jest, że na tego rodzaju świadczenia mogą sobie pozwolić jedynie bogate kraje Zachodu. Renta wdowia obowiązuje na przykład również na Litwie.
Na swoim ostatnim posiedzeniu przed wakacjami senat nie wniósł poprawek do ustawy o rencie wdowiej. Teraz czeka więc ona już tylko na podpis prezydenta, który nie powinien się wahać. W sprawie ustawy o rencie wdowiej jest w sejmie konsensus, również z udziałem posłów opozycji
– Oczywiście jest pewien niedosyt związany z tymi 15 procentami na początek – przyznaje opolski senator Piotr Woźniak. – Ale lepszy wróbel w garści niż gołąbek na dachu. Zresztą mam takie nieformalne zapewnienia, że od 2028 roku będziemy szli w kierunku wskaźników renty wdowiej w Niemczech, gdzie wynoszą one od 50 w uzasadnionych przypadkach do 60 procent emerytury zmarłego małżonka. Polska jest już na tyle zasobnym krajem, że powinno być nas na to stać. Chciałbym tu jeszcze podkreślić, że ten sukces to również sukces byłej prezes ZUS Anny Bańkowskiej, która już na finiszu lat 90. ubiegłego wieku proponowała takie rozwiązania.
