Zioła i przyprawy w tradycji świątecznej
Święta Bożego Narodzenia w polskiej tradycji obchodzone są wyjątkowo wystawnie, przepełnione smakami oraz zapachami. Nikt z nas na pewno nie wyobraża sobie Świąt bez zapachu choinki, cynamonu i mandarynek, które tworzą w głowie obraz udanego Bożego Narodzenia. Zioła i przyprawy towarzyszą nam podczas przygotowywania potraw, a także biesiadowania przy wigilijnym stole.
Typowe świąteczne przyprawy są często wykorzystywane w ciasteczkach, ciastach, grzanym winie, bigosie, pierogach, rybach i mięsach i mają jedną cechę wspólną: ich zapach wprowadza nas w błogi nastrój Świąt Bożego Narodzenia. Na stołach zagościły zatem wanilia, cynamon, goździki, imbir, pieprz, ziele angielskie, gałka muszkatołowa, anyż czy kardamon tworząc wonną aurę świąt, ale przede wszystkim smakują wspaniale, a użycie ich w świątecznych potrawach ma obdarzyć domowników zdrowiem na najbliższy rok. Zioła w tradycji bożonarodzeniowej mają swój wyraźny akcent także w potrawach. Dwanaście świątecznych dań ma bezpośrednie powiązanie z dwunastoma apostołami i miesiącami roku. Zatem każda z 12 potraw powinna być wykonana z różnych darów ziemi i każdą należało posmakować, aby zapewnić sobie powodzenie w nadchodzącym roku.
Bez cynamonu i wanilii nie można sobie wyobrazić świąt Bożego Narodzenia. ich ocieplający zapach pozytywnie wpływa na poziom seratonin, dlatego tak dobrze czujemy się w czasie okresu świątecznego!
Anyż jako tradycyjna przyprawa Świąt Bożego Narodzenia znajduje zastosowanie w piernikach, cieście z miodem i ciasteczkach z anyżu, które są nie tylko pyszne, ale sprawiają, że świąteczne wypieki są bardziej strawne. Goździki dodawane są głównie do pierników, kompotu z suszu i grzanego wina. Wspaniale pachną i są wzmocnieniem dla żołądka, a dzięki lekko znieczulającemu składnikowi, eugenolowi mogą nawet łagodzić ból zęba. Kardamon pochodzi z Indii i jest blisko spokrewniony z imbirem. To on jest odpowiedzialny za urzekający, eteryczny zapach i aromatyczny, słodko-ostry smak pierników. Już Starożytni Rzymianie wykorzystywali jego działanie, aby leczyć swoje obżarstwo i wspierać trawienie.
Szczególnym zielem jest jakże powszechna w Polsce, jemioła. Była i jest uwielbiana przez pary, gdyż można się było pod nią publicznie całować. Choć w istocie jest to pasożyt drzew, to od wieków uważana była za talizman i święte ziele. Stała się symbolem płodności, nieśmiertelności, odrodzenia i mądrości. Wieszając jemiołę w trzech miejscach naszego domu zapewnimy sobie pomyślność i dostatek na nadchodzący rok.
Kilkudniowe ucztowanie w gronie najbliższych jest przyjemne, jednak może wywołać pewne dolegliwości i uczucie przepełnienia. Na szczęście natura i tu wskazuje jak można im szybko zaradzić, wykorzystując do tego specjalne herbaty i napary z ziół. Mięty, która pobudza pracę żołądka i pomaga w niestrawności. Koper włoski, doskonale radzi sobie z bólem brzucha i likwiduje uczucie pełności, a także stymuluje żołądek do bardziej intensywnej pracy. Szałwia, która pobudza produkcję soków trawiennych, pomaga pozbyć się uczucia ciężkości w żołądku. Rumianek jako wszechstronne i delikatne zioło, łagodzi bóle żołądkowe oraz pomaga w trawieniu. Napar z kminku, dzięki któremu szybko można pozbyć się wzdęć, a także poprawić pracę jelit. Kwiat lipy oraz siemię lniane oba pomagają przy zgadze i łagodzą podrażniony żołądek.
Związane ze świętami wierzenia powiązane są ściśle z naturą, jej wpływem na codzienne życie i zdrowie człowieka. Według dawnych wierzeń Wigilia była dniem, w którym z pomocą ziół i przypraw można było zapewnić sobie zdrowie i dobre samopoczucie na cały rok.