Fascynująca historia zabytkowego cmentarza – zaproszenie na wykład
Opolski cmentarz przy ulicy Wrocławskiej ma 210 lat. 6 listopada będzie okazja, by poznać jego długą i bogatą historię. Stowarzyszenie Rodło Opole oraz Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze Oddział Regionalny Śląska Opolskiego Opolski Klub Krajoznawców zapraszają na spotkanie z dr Joanną Filipczyk, która wygłosi okolicznościowy wykład o tym miejskim cmentarzu. Początek o godz. 16:30 w Centrum Dialogu Obywatelskiego (ul. Damrota 1, I piętro, sala 106).
Nekropolia w momencie powstania położona była dość daleko za miastem, oddzielona rzeką, położona na placu na Przedmieściu Odrzańskim przy drodze na Wrocław, w sąsiedztwie domu bractwa kurkowego. W 1813 roku otwarto tam komunalny cmentarz dla obu wyznań chrześcijańskich – ewangelików i katolików.
Na początku XX wieku, dzięki staraniom gminy ewangelickiej, na cmentarzu stanęła neogotycka kaplica. Aleja starych lip dzieliła go na dwie części, z których każda podzielona była na pola cmentarne od 1 do 21. Największą zmianę w dziejach cmentarza przyniósł przełom lat 20. i 30. XX wieku. Władze Opola zdecydowały przez jego teren poprowadzić drogę (obecnie ul. Niemodlińska) łączącą nowo budowany most przez Odrę z dalszym Zaodrzem. Nie wszyscy zdają sobie sprawę, że dzisiejszy skwer przy ul. Wrocławskiej jest miejscem spoczynku dawnych opolan.
Oto fragment tekstu dr Joanny Filipczyk dotyczący okresu, gdy powstawał cmentarz: „Długo szukano miejsca oddalonego od centrum, na którym można by ulokować „plac grzebalny”. Było to dość trudne zadanie – pokłady margla na prawym brzegu Odry uniemożliwiały swobodne kopanie grobów, natomiast lewy brzeg rzeki, traktowany jako naturalny polder, narażony był na powodzie. W końcu, wobec groźby wybuchu epidemii w 2 lazaretach – był to bowiem czas wojen napoleońskich – decyzji nie można było już dłużej odwlekać. Zdecydowano się na urządzenie nowego miejsca wiecznego spoczynku opolan na Przedmieściu Odrzańskim po lewej stronie Odry, w sąsiedztwie domu bractwa strzeleckiego. 19 grudnia roku 1813 roku uroczystego poświęcenia placu dokonali wspólnie proboszczowie: katolicki Franz Paul i ewangelicki Ernst Siegismund Liers, gdyż cmentarz miał służyć zarówno katolikom, jak i ewangelikom. Najprawdopodobniej już od początku zmarli chowani byli w kolejności wyznaczonej tylko czasem śmierci, bez rozróżnienia wyznania. Jest to jeden z najwcześniejszych na Śląsku i w Prusach przykładów cmentarza chrześcijańskiego bez wydzielonych kwater wyznaniowych”.
Joanna Filipczyk, która opowie tę ciekawą historię ze szczegółami, jest dyrektorką Galerii Sztuki Współczesnej w Opolu, historyczką sztuki, autorką wielu wystaw poświęconych opolskiemu środowisku plastycznemu, specjalistką problematyki powojennego opolskiego środowiska artystycznego.
