105 lat PCK: Pomagamy od początku – bez końca

18 stycznia obchodzić będzie 105 urodziny. To jedna z najstarszych i najzacniejszych organizacji humanitarnych w Polsce. I chyba nie znajdzie się osoba, która nigdy nie słyszała o Polskim Czerwonym Krzyżu, który powstał 18 stycznia 1919 roku w Warszawie, już dwa miesiące po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Obecna. rocznica powstania PCK odbywa się pod hasłem: Pomagamy od początku – bez końca.

PCK od początku istnienia silnie związany jest z historią Polski. Był obecny przy najważniejszych dziejowych wydarzeniach, począwszy od wojny polsko-sowieckiej w 1920 roku i dalej przewrotu majowego 1926, kampanii wrześniowej 1939 roku, ekshumacji grobów katyńskich, Powstania Warszawskiego, odbudowy Polski po wojnie, przemiany 1989, powodzi stulecia w 1997 roku, pandemia Covid19, czy wciąż trwającej wojny na Ukrainie po rosyjskiej napaści.

– Polski Czerwony Krzyż od 105 lat odpowiada na aktualne potrzeby społeczne. Pod znakiem czerwonego krzyża działają ludzie, którzy służą drugiemu człowiekowi. Niezależnie od pochodzenia, poglądów, czy orientacji politycznej: wszystkich nas łączy potrzeba bezinteresownego pomagania. Wielu wolontariuszy niosąc ratunek innym, poświęca się tracąc własne zdrowie lub nawet życie. Każda z tych osób zasługuje na ogromny szacunek i pamięć  – mówi członek Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża, Michał Mikołajczyk.

Początki jak na wojnie

W początkowym okresie (1919 – 1923) prace Czerwonego Krzyża w Polsce toczyły się w warunkach zbliżonych do konfliktu zbrojnego. Aktualny był problem ozdrowieńców i inwalidów, którym ciężko było znaleźć miejsce w społeczeństwie. Masowym zjawiskiem pozostawało bezrobocie, dotykające w dużej mierze zdemobilizowanych żołnierzy. Pomoc wykluczonym weszła na stałe do programu Polskiego Czerwonego Krzyża. Wyzwaniem była walka z chorobami zakaźnymi, na tym polu sukcesy odnosiły przychodnie PCK. Na wsi, w dużej mierze pozbawionej podstawowej opieki medycznej, szerzono edukację sanitarną.

Humanitaryzm ponad wszystko

Nierozwiązanym problemem dwudziestolecia międzywojennego była bezdomność. Polski Czerwony Krzyż starał się zapewnić ludziom w kryzysie bezdomności: opiekę lekarską, ambulatoryjną i szpitalną, jak również niezbędne lekarstwa i środki higieny osobistej, zaś dzieciom pochodzącym z tych rodzin darmowe wyżywienie i witaminy. Propagowano akcję przyjmowania w zamożniejszych domach ubogich dzieci do stołu, co miało głęboki wymiar humanitarny. Akcją pomocy doraźnej obejmowano także ofiary klęsk żywiołowych (powodzi, pożarów etc.), organizowano szpitale polowe i punkty opatrunkowe: wyposażone w profesjonalny sprzęt.

Opieka medyczna oraz pomoc humanitarna wymagały szkolenia kadr oraz doskonalenia umiejętności. Kluczowe znaczenie miał program edukacyjny dla sióstr pogotowia sanitarnego (nazwanych Siostrami PCK). Specjalne kursy prowadzono dla ratowników i drużyn ratowniczych. Do transportu rannych i chorych używano wówczas koni, ale także pierwszych samochodów. Szerokim echem odbiło się wykorzystywanie przez Polski Czerwony Krzyż samolotu, co uchodziło wtedy za dowód postępu. Jedną z pięknych kart 105-letniej historii było zorganizowanie przez PCK masowego krwiodawstwa. Istnieje do dziś.

Na wszystkich polach bitew

Działalność w czasie II wojny światowej odbywała się w warunkach ekstremalnie trudnych. Personel PCK był obecny na polach bitew i na miejskich barykadach, wszędzie z oddaniem realizując swą ogólnoświatową misję zapobiegania lub pomniejszania ludzkiego cierpienia. Po wojnie w całym kraju zaczęły powstawać placówki PCK, łączące w sobie funkcje: przychodni lekarskiej, noclegowni, świetlicy, a także magazynu wydającego ubrania i żywność. Z pomocą przychodziło Biuro Informacji i Poszukiwań, które tylko w 1945 roku otrzymało 1 020 845 zapytań, a w 120 364 przypadkach zdołało udzielić odpowiedzi.

Strategia 2030

Dzisiaj jako najstarsza organizacja humanitarna w Polsce Czerwony Krzyż ma bogate tradycje, a przy tym jest nowoczesny i śmiało patrzy w przyszłość. Obecna Strategia 2030 opiera się na 3 filarach działań: gotowości do działania w czasach kryzysu, działań na rzecz zdrowia i profilaktyki oraz aktywizacji społeczeństwa i niwelowanie nierówności społecznych. Misją PCK pozostaje zapobieganie i pomniejszanie ludzkiego cierpienia oraz ochrona godności człowieka, bez jakiejkolwiek dyskryminacji na tle narodowości, rasy, płci, czy przekonań. Organizacja pomaga m.in. dzieciom i osobom starszym, chorym i rannym, migrantom i uchodźcom. W 2022 roku PCK objął pomocą społeczną ponad 1,3 mln beneficjentów oferując m.in.: dożywianie, paczki żywnościowe, zestawy higieniczne, odzież oraz zapomogi pieniężne. PCK prowadzi 13 magazynów pomocy doraźnej, z których każdego roku korzysta ponad 96 200 osób. Ponad 4570 sióstr PCK na co dzień opiekuje się osobami starszymi, chorymi i niepełnosprawnymi. Seniorzy korzystają z zajęć oferowanych przez 26 Klubów Seniora PCK, natomiast dzieci i młodzież mogą uczęszczać do 38 świetlic środowiskowych.

Uchodźcy, czyli nowe wyzwanie

Po 24 lutego 2022 roku bardzo ważną grupą beneficjentów PCK stali się uchodźcy z Ukrainy. Dotychczas z pomocy PCK, oferowanej w różnych formach, skorzystało prawie 1,8 mln uchodźców zza wschodniej granicy. Polski Czerwony Krzyż prowadzi dla nich m.in. Centra Integracji, w których podopieczni korzystają z pomocy psychologa, prawnika, a także doradców zawodowych, dzięki czemu mają szansę na aktywizację zawodową.

***

Polski Czerwony Krzyż stale rozwija ogólnopolski System Ratownictwa, wyposażając swoich ratowników w nowoczesny sprzęt: specjalne samochody, drony, mobilne punkty sanitarne. W ramach systemu tworzone są Grupy Pomocy Humanitarnej, złożone z przeszkolonych wolontariuszy. Ważnym aspektem działalności PCK pozostaje Krajowe Biuro Poszukiwań i Informacji. Najstarsza organizacja humanitarna w Polsce nadal promuje honorowe krwiodawstwo. Prowadzi kampanie społeczne, szerzy edukację zdrowotną, organizuje zbiórki dla potrzebujących. Pomoc nie byłaby możliwa bez darczyńców oraz wolontariuszy.

NAJWAŻNIEJSZE DATY W HISTORII PCK

• Polski Czerwony Krzyż jest najstarszą organizacją humanitarną w kraju. Powstał 18 stycznia 1919 roku w Warszawie, dwa miesiące po odzyskaniu przez Polskę niepodległości.
• 105. rocznica powstania Polskiego Czerwonego Krzyża w styczniu 2024 roku odbywa się pod autorskim hasłem: Pomagamy od początku – bez końca.
• W początkowym okresie istnienia (1919 – 1923) prace Czerwonego Krzyża w Polsce toczyły się w bardzo trudnych warunkach, zbliżonych do konfliktu zbrojnego: powstanie Wielkopolskie, powstania śląskie, konflikt zbrojny w 1920 roku.
• Aktualny po I wojnie światowej był problem ozdrowieńców i inwalidów. Masowym zjawiskiem pozostawało w odradzającej się Polsce bezrobocie. Pomoc ubogim i wykluczonym weszła wtedy na stałe do programu Polskiego Czerwonego Krzyża.
• Wyzwaniem w Drugiej Rzeczpospolitej była walka z chorobami zakaźnymi, na tym polu sukcesy odnosiły powstające przychodnie PCK. Na wsi, w dużej mierze pozbawionej podstawowej opieki medycznej, Czerwony Krzyż szerzył edukację sanitarną.
• Polski Czerwony Krzyż starał się zapewnić ludziom w kryzysie bezdomności: opiekę lekarską, ambulatoryjną i szpitalną, jak również niezbędne lekarstwa i środki higieny osobistej, zaś dzieciom pochodzącym z tych rodzin darmowe wyżywienie i witaminy.
• Prowadzono akcje pomocy doraźnej, które obejmowały ofiary klęsk żywiołowych (powodzi, pożarów etc.), organizowano szpitale polowe i punkty opatrunkowe: wyposażone w profesjonalny, nowoczesny sprzęt (w tym samochody, a nawet samolot).
• Działalność PCK w czasie II wojny światowej odbywała się w warunkach ekstremalnie trudnych. Czerwonokrzyski personel był obecny na polach bitew i na miejskich barykadach, wszędzie realizując misję zapobiegania lub pomniejszania ludzkiego cierpienia.
• Obecnie kontynuujemy piękne tradycje i stale rozwijamy się. W 2022 roku PCK objął pomocą społeczną ponad 1,3 mln beneficjentów oferując m.in.: dożywianie, paczki żywnościowe, zestawy higieniczne, odzież oraz zapomogi pieniężne.
• Bardzo ważne są dla nas tematy związane ze zdrowiem i higieną. Ponad 4570 sióstr PCK na co dzień opiekuje się osobami starszymi, chorymi i niepełnosprawnymi. Seniorzy korzystają ponadto z zajęć oferowanych przez 26 Klubów Seniora PCK.
• Po 24 lutego 2022 roku bardzo ważną grupą beneficjentów PCK stali się uchodźcy z Ukrainy. Dotychczas z pomocy PCK, oferowanej w różnych formach, skorzystało prawie 1,8 mln uchodźców z Ukrainy. PCK prowadzi teraz m.in. 9 Centrów Integracji.
• Polski Czerwony Krzyż stale rozwija ogólnopolski System Ratownictwa. W 2024 roku naszym hasłem jest: Bądź bezpieczny z PCK.