Ukąsił nas kleszcz, wyciągnęliśmy go i co dalej?

Janina Kowalska, kierownik Zakładu Mikrobiologii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Opolu uspokaja: jeżeli usuniemy kleszcza w ciągu kilku godzin od ukąszenia, ryzyko zachorowania na boreliozę jest bardzo małe. Poza tym warto wiedzieć, że tylko 10-15 proc. kleszczy jest zakażonych Borrelią. Tyle średnia krajowa, trochę inaczej to wygląda w szczególe: w Polsce centralnej i wschodniej zakażonych jest około 70 proc. kleszczy. 

Jeśli jednak mamy obawy, czy nie zostaliśmy zakażeni boreliozą, metodą by to potwierdzić bądź wykluczyć jest wykonanie badań  przeciwciał przeciwko Borreli, czyli potwierdzenie odpowiedzi immunologicznej organizmu na obecność bakterii.

Z badaniem nie należy się jednak spieszyć, pierwsze przeciwciała bowiem pojawiają się po około 2 tygodniach od zakażenia. Jeśli testy przeprowadzimy za szybko, możemy mieć złudne przekonanie, że nie zostaliśmy zakażeni. Po 4-8 tygodniach pojawiają się przeciwciała, które mogą się utrzymywać nawet przez lata i to mimo leczenia.

Zakład Mikrobiologii USK wykonuje badania przeciwciał dwoma metodami: przesiewową, immunoenzymatyczną (ELSA) a próbki dodatnie i problematyczne bada się dodatkowo metodą Western Blot (WB).

Trzeba pamiętać, że borelioza przebiega dwuetapowo. Tak zwana wczesna borelioza (kilka dni do kilku tygodni) – najczęściej przynosi objawy  grypopodobne, towarzyszy im rumień wędrujący (zaczerwienienie w miejscu wkłucia kleszcza, rozchodzące się promieniście w czasie, z równoczesnym blednięciem w centrum zmiany). Zdarza się, że rumień może być jedynym objawem lub w ogóle może nie wystąpić. Borelioza (od kilku tygodni do miesięcy) daje objawy reumatologiczne (zapalenia stawów), dermatologicznymi, kardiologicznymi i neurologicznymi.

Nie leczona przechodzi w stadium późnej boreliozy (miesiące do lat), wtedy pacjent cierpi już na poważne objawy neurologiczne (neuroborelioza.)

Jak widać wcześnie wykrycie zakażenia i szybkie leczenie z pomocą antybiotyków, chroni nas przed bardzo poważnymi dolegliwościami, które mogą skończyć się nawet śmiercią.

***

Borelioza to choroba zakaźna wywoływana przez bakterie (krętki) z rodzaju Borrelia, przenoszona na ludzi przez zakażonego kleszcza, zarówno przez dorosłą postać, jak i przez nimfę (niedojrzały osobnik). Choroba ma charakter sezonowy; do większości zakażeń dochodzi w okresie od wiosny do jesieni. Obecnie do tych zakażeń dochodzi nie tylko w lasach ale i w parkach, łąkach, a nawet w przydomowych ogrodach.