Urodziny powstańców

Listopad to miesiąc, w którym urodziny obchodzi dwoje bliskich nam powstańców warszawskich. Andrzej Witkowski i Marianna Stanisława Zdunek – Pędich (oboje lekarze) swoje powojenne losy związali z Opolem.

Andrzej Witkowski urodził się 14 listopada 1930 roku. W 1944 pełnił funkcję łącznika na terenie Żoliborza, a także uczestniczył w wyprawie kanałami z amunicją na trasie: Żoliborz – Stare Miasto. W konspiracji od listopada 1942 roku w Szarych Szeregach, wprowadzony przez Jana Kępińskiego, ps. ,,Ostoja”. Przysięgę złożył przed phm. Andrzejem Makólskim, ,,ps. Mały Jędrek”. Szkolenia odbywały się w piwnicach, niewykończonych lub zniszczonych domów, w parku ,,Promyka”, w parku na Bielanach oraz w okolicznych lasach. Prowadzone były przez instruktorów harcerskich

Ponieważ nie miał wyznaczonego miejsca koncentracji zgłosił się w gmachu spółdzielni „Feniks” przy placu Wilsona jako ochotnik do zgrupowania ,,Żmija”.

W ostatnim dniu walk na Żoliborzu ukrył się w piwnicy swego domu przy ul. Toepliza 2, z chwilą kiedy do niego wchodzili Niemcy. Razem z ludnością cywilną został wyprowadzony do Pruszkowa.

– Bardzo dobrze pamiętam natarcie naszych oddziałów na Dworzec Gdański w Warszawie. Robiliśmy to w celu przebicia się na Starówkę, która już wtedy upadła prawie. Dwa natarcia się nie udały i skrwawione oddziały wróciły na Żoliborz. Część tych oddziałów pochodziła z Puszczy Kampinoskiej. Padł rozkaz od dowódcy garnizonu warszawskiego, żeby podzielić się bronią z walczącą Starówką i wtedy żeśmy spontanicznie przenosili broń kanałami na Stare Miasto – wspominał przed kilku laty w Radiu Opole.

Po wojnie studiował w Łodzi medycynę. Po zakończeniu nauki otrzymał dyplom lekarski i nakaz pracy w Opolu. Jechał w zupełnie nieznany mu region Polski z mieszanką nadzieli i obaw o to co zastanie po przyjeździe. Wraz w innymi lekarzami odbudowywał opiekę zdrowotną w naszym mieście. Jako chirurg-ortopeda tworzył i rozwijał oddział Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu. Przepracował w zawodzie 55 lat pomagając mieszkańcom regionu w odzyskiwaniu sprawności ruchowej.
Obecnie jest na emeryturze i razem z żoną Ewą starają się czerpać jak najwięcej radości z codziennego życia i bycia razem.
Chętnie spotyka się zarówno ze swoimi rówieśnikami – powstańcami i żołnierzami AK – jak i młodymi ludźmi, którym opowiada o historii, która stała się częścią jego życia i której on był częścią.

Marianna Stanisława Zdunek – Pędich, pseudonim „Bogna”, urodziła się cztery lata wcześniej, 21 listopada 1926 roku. W powstaniu pełniła funkcję sanitariuszki. W konspiracji od lutego 1942 roku w szeregach Armii Krajowej. Do konspiracji przystąpiła dzięki prezesce Sodalicji Mariańskiej, której Marianna była członkiem. Razem z nią w szeregach AK znalazły się: Celina Zdunek – Szczegłów (siostra Marianny) oraz szereg innych dziewcząt, z którymi miała okazję później pracować w szpitalu zakaźnym utworzonym na terenie VI Obwodu ”Praga” w szkole przy ul. Siennickiej, zorganizowanym przed dr. Wilczyńskiego.

Koncentracja przed godziną “W” przypadła jej przy ul. Zamienieckiej – punkt sanitarny. Po wojnie studiowała medycynę. Po zakończeniu nauki otrzymała dyplom lekarski i nakaz pracy w Opolu. Przepracowała w zawodzie 44 lata. Odznaczona Krzyżem Armii Krajowej, Warszawskim Krzyżem Powstańczym, Odznaką Pamiątkową ŚZŻAK “Kolumbowie Rocznik 20”. W 2006 roku awansowana do stopnia kapitana WP.

Na naszej łączonej fotografii młodziutka Marianna i 14-letni Andrzej – obydwojgu życzymy dużo zdrowia.

Dariusz Król

Znawca futbolu, pomysłodawca i były redaktor naczelny ogólnopolskiego tygodnika „Tylko piłka”. W przeszłości także dziennikarz tygodnika i dziennika Gazeta Opolska (m.in. kierownik działu sportowego). Obecnie redaktor magazynu „Opole i kropka” i Czasu na Opole, w których zajmuje się głównie tematami z życia miasta, historią i sportem.

Najnowsze artykuły