W odwiedzinach u powstańców. PAMIĘTAMY!

Mija 78 lat od czasu wybuchu Powstania Warszawskiego. Świadków tamtej historii jest coraz mniej, za to pamięć o nich coraz większa. Prezydent Opola Arkadiusz Wiśniewski uhonorował trójkę powstańców Warszawy, którzy dzisiaj mieszkają w Opolu.

Helena Kamerska, rocznik 1925. Walczyła w zastępie Chrobry 2 w Powstaniu Warszawskim, II Podgrupa Północ dowodzona przez por. Wacława Zagórskiego „Lecha”. Jako sanitariuszka mieszkała przy ulicy Grzybowskiej – całkowicie zniszczonej i zamienionej w piekło na ziemi podczas bombardowania Warszawy. Po wojnie próbowała wrócić do Warszawy, ale koleje losu sprawiły, że wraz z narzeczonym (potem mężem) trafiła do Jeleniej Góry, Rybnika, Wrocławia, Karpacza, aby finalnie osiąść w Opolu. Do stolicy wracała jeszcze kilkukrotnie, ostatnio dwa lata temu. Jak sama mówi: „odbudowana Warszawa jest piękna, ale to już nie moja Warszawa”.

– To był dla mnie zaszczyt, że mogłem poznać Panią oraz Pani bardzo szczegółową historię z czasów Powstania. Jest to również zaszczyt dla nas wszystkich, że w Opolu znalazła pani ukojenie oraz tak ochoczo angażuje się, będąc świadkiem wydarzeń z tamtych lat – mówił prezydent Arkadiusz Wiśniewski.

Andrzej Witkowski, rocznik 1930. W 1944 pełnił funkcję łącznika na terenie Żoliborza, a także uczestniczył w wyprawie kanałami z amunicją na trasie: Żoliborz – Stare Miasto. W konspiracji od listopada 1942 roku w Szarych Szeregach, wprowadzony przez Jana Kępińskiego, ps. ,,Ostoja”. Przysięgę złożył przed phm. Andrzejem Makólskim, ,,ps. Mały Jędrek”. Szkolenia odbywały się w piwnicach, niewykończonych lub zniszczonych domów, w parku ,,Promyka”, w parku na Bielanach oraz w okolicznych lasach. Prowadzone były przez instruktorów harcerskich.

Ponieważ nie miał wyznaczonego miejsca koncentracji zgłosił się w gmachu spółdzielni „Feniks” przy placu Wilsona jako ochotnik do zgrupowania ,,Żmija”

W ostatnim dniu walk na Żoliborzu ukrył się w piwnicy swego domu przy ul. Toepliza 2, z chwilą kiedy do niego wchodzili Niemcy. Razem z ludnością cywilną został wyprowadzony do Pruszkowa.

Tak wspominał 5 lata temu w Radiu Opole początki powstania: „Bardzo dobrze pamiętam natarcie naszych oddziałów na Dworzec Gdański w Warszawie. Robiliśmy to w celu przebicia się na Starówkę, która już wtedy upadła prawie. Dwa natarcia się nie udały i skrwawione oddziały wróciły na Żoliborz. Część tych oddziałów pochodziła z Puszczy Kampinoskiej. Padł rozkaz od dowódcy garnizonu warszawskiego, żeby podzielić się bronią z walczącą Starówką i wtedy żeśmy spontanicznie przenosili broń kanałami na Stare Miasto.”

Marianna Stanisława Zdunek – Pędich, pseudonim „Bogna”, urodziła się w listopadzie 1926 roku. W powstaniu pełniła funkcję sanitariuszki. W konspiracji od lutego 1942 roku w szeregach Armii Krajowej. Do konspiracji przystąpiła dzięki prezesce Sodalicji Mariańskiej, której Marianna była członkiem. Razem z nią w szeregach AK znalazły się: Celina Zdunek – Szczegłów (siostra Marianny) oraz szereg innych dziewcząt, z którymi miała okazję później pracować w szpitalu zakaźnym utworzonym na terenie VI Obwodu ”Praga” w szkole przy ul. Siennickiej, zorganizowanym przed dr. Wilczyńskiego. 

Koncentracja przed godziną “W” przypadła jej przy ul. Zamienieckiej – punkt sanitarny. Po wojnie studiowała medycynę. Po zakończeniu nauki otrzymała dyplom lekarski i nakaz pracy w Opolu. Przepracowała w zawodzie 44 lata. Odznaczona Krzyżem Armii Krajowej, Warszawskim Krzyżem Powstańczym, Odznaką Pamiątkową ŚZŻAK “Kolumbowie Rocznik 20”. W 2006 roku awansowana do stopnia kapitana WP.