26 stycznia – Ogólnopolski Dzień Transplantacji

Dziś obchodzimy Ogólnopolski Dzień Transplantacji. Tego dnia w 1966 roku w I Klinice Chirurgicznej Akademii Medycznej w Warszawie skutecznie przeszczepiono nerkę 19-letniej uczennicy szkoły pielęgniarskiej. Była to pierwsza tego typu operacja w Polsce i 621 udany zabieg na świecie. W latach 60. przeszczepy były absolutnie nowatorskimi i pionierskimi metodami ratowania życia w skali globu.

Przy tej okazji warto wspomnieć o udanym przeszczepieniu szpiku, który odbył się w 28 listopada 1984 roku, natomiast  5 listopada 1985 roku miała miejsce pierwsza w Polsce udana transplantacja serca pod kierownictwem prof. Zbigniewa Religi.

Celem obchodów tego dnia jest podkreślenie znaczenia transplantacja jako metody ratowania życia. Przeszczepianie narządów, tkanek i komórek jest skuteczną, a w wielu przypadkach jedyną metodą leczenia, której wymagają chorzy dorośli, młodzież, dzieci a nawet noworodki. Rozwój transplantologii zaowocował nie tylko opracowaniem nowych metod leczenia, ale również wystawił na wielką próbę społeczną wrażliwość przynosząc dylematy etyczne i moralne.

– Transplantologia jest dziedziną medycyny, która nie ma szans rozwinąć się bez akceptacji społeczeństwa. To ludzie pomagają ludziom. Polska transplantologia ma bardzo silną pozycję zarówno w Europie, jak i na świecie, ale wciąż borykamy się z problemem jednostki do podjęcia decyzji na rzecz transplantologii  – mówi Iwona Mazur, prezes Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Osób Dializowanych.

Przeszczepianie narządów Polega na wszczepieniu biorcy narządu lub tkanek pochodzących od innego człowieka. Dla osób ze skrajną niewydolnością serca, płuc czy wątroby przeszczepienie narządu jest jedyną skuteczną metodą ratującą życie, podobnie jak przeszczep szpiku w przypadku nieuleczalnych chorób szpiku (białaczka).

Zgodnie z obowiązującym prawem, jeżeli ktoś za życia nie wyraził sprzeciwu, lekarze mogą pobrać od niego narządy i tkanki, a zgoda rodziny nie jest wymagana. Jednak w praktyce lekarze zawsze rozmawiają o pobraniu narządów z najbliższymi zmarłego. Oświadczenie woli może pomóc bliskim w podjęciu decyzji, a nawet łatwiejszemu przejściu przez okres żałoby.

W Polsce na przeszczep narządów unaczynionych czeka ponad 1900 pacjentów a ponad 3400 na przeszczep rogówki oka. Jak podaje portal poltransplant.org.pl, Krajowa Lista Oczekujących wydłuża się pomimo zwiększenia liczby przeszczepów do ponad 1800 w 2023 roku. Większość oczekujących to pacjenci w schyłkowej niewydolności nerek. W wielu przypadkach nie musieliby w ogóle czekać, ponieważ istnieje możliwość pobrania narządu od dawcy żywego. Jednak w Polsce udział przeszczepień rodzinnych w stosunku do wszystkich przeszczepień nerek waha się wokół 3%. Dla porównania w krajach skandynawskich stanowią one 45%, a w USA około  50% wszystkich przeszczepień nerek.

W związku z obchodami Ogólnopolskiego Dnia Transplantacji, lekarze szczególnie zachęcają zdrowe osoby pomiędzy 18-50 rokiem życia do zostania dawcą szpiku. Jako dawcy komórek krwiotwórczych dajemy choremu szansę na pokonanie nowotworów krwi. Szczegółowe informacje w tym zakresie można uzyskać na stronie www.rckik-opole.com.pl/aktualnosci-Jak-zostac-dawca-szpiku-5.html , www.dkms.pl oraz https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/transplantologia-dar-zycia

Obecnie w Polsce żyje ponad 10 tys. osób z przeszczepionymi narządami.