70 lat temu uruchomiono zwierzyniec

Dokładnie 70 lat temu, 22 lipca 1953 r., nastąpiło „uruchomienie zwierzyńca”, czyli jak byśmy to dzisiaj powiedzieli, „otwarcie opolskiego zoo”. Ponowne, bo opolskie zoo powstało jeszcze przed wojną.

Zaczęło się na jednym hektarze

Opolski Ogród Zoologiczny rozpoczął działalność w latach 30. ubiegłego wieku na terenie parku położonego na Wyspie Bolko, którego prywatny fragment zajmujący około 1 ha został przekształcony w zwierzyniec. W 1936 roku, ze względu na ogromną popularność tego miejsca, ówczesne władze miejskie udostępniły zoo publiczności, jednocześnie opłacając jego utrzymanie. Umiejscowienie zoo na wyspie samo w sobie było i nadal pozostaje wielką atrakcją. Początkowo w zwierzyńcu (tak wtedy nazywano zoo) spotkać można było sarny, bażanty i pawie, z czasem także egzotyczne ptaki. Przed wojną pojawiły się antylopy, afrykańskie małpy, a nawet lwy, które prawdopodobnie były prezentem Hermanna Goringa, czyli prawej ręki Hitlera.

Masowa przeprowadzka do Niemiec i narodziny na nowo

W czasie II wojny światowej zwierzęta zostały wywiezione do Niemiec, a zniszczenia spowodowały likwidację obiektu. Dopiero w 1952 roku powstał Komitet Odbudowy Zwierzyńca w Opolu, którego staraniem 22 lipca 1953 roku (właśnie mija 70 lat) Ogród został ponownie otwarty zajmując powierzchnię 2,4 ha. Klatki i wybiegi budowano w czynie społecznym, a kolekcję krajowych zwierząt wzbogacano o rzadkie i egzotyczne gatunki. Ogromnym sukcesem okazał się pierwszy w Polsce przychówek niedźwiedzi himalajskich i walabii Benetta.

W 1980 roku powiększono powierzchnię zoo do 19 ha, co stało się impulsem do dalszej rozbudowy, prowadzonej jednak w sposób prosty i tani, gdyż przypadła na okres kryzysu. W 1996 roku powstała nowa koncepcja modernizacji ogrodu, w myśl której zwierzęta z danych kontynentów miały być eksponowane na jednym obszarze ogrodu, w tak zwanych krainach zoogeograficznych.

Katastrofa i ponowne odrodzenie

W 1997 roku Ogrodowi groziła ponowna likwidacja, kiedy powódź tysiąclecia całkowicie zniszczyła jego teren i obiekty. W 1998 roku zoo odrodziło się po raz trzeci. Krok po kroku oddawano kolejne obiekty, budowane już według nowej koncepcji. Po raz pierwszy do Opola sprowadzono żyrafy, nosorożce, pandy rude, mrówkojady oraz różne gatunki małp i małpiatek. Specjalizacją ZOO stała się hodowla pazurkowców, lemurów i zwierząt kopytnych. W 2002 roku powstała żyrafiarnia, w 2005 – wybieg goryli, a w 2007 – basen z jedynymi w Polsce uchatkami kalifornijskimi. W 2011 roku oddano pawilon płazów – najbardziej zagrożonej wyginięciem gromady kręgowców, oraz nową żyrafiarnię, gdyż świetnie rozmnażającego się stada żyraf stary obiekt nie był w stanie pomieścić.

Akwarium – nowa atrakcja

Do końca 2023 roku w Opolu powstanie akwarium składające się z siedmiu zbiorników o łącznej pojemności 300 tysięcy litrów. Dwa z nich będą wypełnione wodą słodką i zobaczymy tam egzotyczne ryby żyjące w Amazonii i rzece Kongo. W pięciu kolejnych zbiornikach wypełnionych wodą słoną zobaczymy rafę koralową, mureny, ryby ławicowe, płaszczki i rekiny. Gatunki ryb znanych z naszych akwenów wodnych, takie jak szczupaki, sandacze, okonie i jesiotry, znajdą się w dodatkowym zbiorniku zewnętrznym. Akwarium powstaje w ramach wspólnego projektu z partnerskim ogrodem zoologicznym w czeskim mieście Dvůr Králové, gdzie z kolei będą prezentowane zwierzęta żyjące nad wodą, m.in. flamingi, pingwiny, czy pelikany. Projekt otrzymał współfinansowanie ze środków unijnych.

Lwy, tygrysy, żyrafy i odporne na nowotwory golce piaskowe, czyli nowi lokatorzy

Lista nowych zwierząt w opolskim zoo tylko z ubiegłego roku jest bardzo długa. Z czeskiego Zlina sprowadzono trzyletnią tygrysicę Ume, partnerkę dla tygrysa Diego (przywiezionego z Krakowa). Urodził się też samiec zebry równikowej. Jego matką jest samica urodzona w Opolu, a ojcem samiec, którzy przyjechał do nas z Norwegii. W naturze zebra równikowa zamieszkuje sawanny na wschodzie Afryki (Zambia, Demokratyczna Republika Konga, Tanzania, Kenia, Etiopia). Na świat przyszła też kolejna żyrafa o imieniu Rothschilda. Zaraz po urodzeniu mierzyła ponad 180 cm wysokości. Przybyło także czerwonaków różowych, czyli po prostu flamingów. Z Poznania przyjechał Kim – samiec takina złocistego. Po kilkudniowej kwarantannie trafił na jeden wybieg z samicą takina – Dolores, sprowadzoną rok wcześniej z czeskiego Liberca. W europejskich ogrodach zoologicznych żyje około 60 przedstawicieli tego gatunku – wszystkie są objęte programem EEP – europejskim programem hodowli zwierząt zagrożonych wyginięciem. W naturze takiny złote żyją około 18 lat. Występują w górach Quinling w chińskiej prowincji Shaanxi. Ich liczebność wynosi ok. 5000 osobników i stale maleje, stąd tak ważna dla przetrwania takinów jest ich hodowla w ogrodach zoologicznych.

Z Drezna do Opola przyjechały z kolei jedne z najbardziej oryginalnych zwierząt – golce piaskowe. W naturze występują głównie na afrykańskich pustyniach w Etiopii, Kenii czy Somalii. Żyją nawet do 30 lat, co stanowi rekord długowieczności wśród gryzoni. Warto również wspomnieć, że golce piaskowe to zwierzęta wysoce odporne na wszelkie nowotwory. Dlaczego tak jest? To wciąż badają naukowcy. Podobnie jak brak u golców objawów menopauzy czy zmniejszenia sprawności mózgu ze względu na starzenie się.

Ryk lwów w opolskim zoo słychać od marca 2021 roku. Wtedy Atos i Portos – lwy angolskie – przybyły z gdańskiego zoo i zamieszkały w nowo wybudowanym pawilonie dużych kotów wspólnie z tygrysem Diego. – Obecność tych majestatycznych zwierząt z pewnością uatrakcyjniła ofertę zoo – cieszył się prezydent Opola, Arkadiusz Wiśniewski.

W Opolu na świat przyszedł żuraw mandżurski, to pierwszy taki przychówek w naszym zoo. Para żurawi o potomstwo starała się 5 lat. – Samica raz w roku składała dwa jaja, które następnie wysiadywała na zmianę z samcem. Na ten drugi fakt warto zwrócić uwagę, ponieważ u ptaków zazwyczaj to samica zajmuje się wysiadywaniem. Tutaj oboje dbali o to, byśmy doczekali szczęśliwego finału lat– opowiadał pracownik zoo Grzegorz Rolik.

Ze smutnych rzeczy odnotujmy natomiast śmierć jaguarzycy Bory. Miała 21 lat i była już prapraprababcią i jedną z najstarszych przedstawicielek swojego gatunku w europejskich ogrodach zoologicznych. Na świat przyszła 3 lutego 2000 roku w zoo w Bratysławie. Do Opola przyjechała trzy lata później. To trzeci – po tygrysie i lwie – największy kot świata.

Dwa lata temu redakcja legendarnego czasopisma przyrodniczego „National Geographic” wyróżniła opolski ogród zoologiczny jako jeden z najpiękniejszych w Polsce. Nie mamy wątpliwości, że miała rację.