Dziś ostatki, czyli ostatni dzień karnawału

Za początek karnawału w Polsce uznaje się święto Trzech Króli – obchodzone  6 stycznia. Data końca biesiadowania uzależniona jest od dnia, w którym wypada Środa Popielcowa. W tym roku śledzik zbiega się z walentynkami, zatem ostatki obchodzimy dzisiaj (13.02).

Nazwa Śledzika pochodzi od postnej potrawy, czyli śledzia. Zapowiada koniec karnawału i 40 chudych dni związanych z okresem Wielkiego Postu. Spuścizną po tej tradycji jest tzw. “śledzik” przypadający we wtorek przed Środą Popielcową. Nazwa odnosi się do zwyczaju podawania o północy postnego pokarmu symbolizującego zmianę nastroju i zapowiadającego zmiany. Ten gest przypominał, że zaczyna się chudszy okres w roku, a na stołach częściej będą gościć postne potrawy takie jak ryby czy żur.

– W tradycji i zwyczajach ludowych długi 40 – dniowy post przestrzegano bardzo rygorystycznie aby fizycznie oraz mentalnie przygotować się do przeżywania Święta Zmartwychwstania Pańskiego. Wykluczone były przede wszystkim mięsa dlatego, że postrzegano je jako źródło dobrobytu i luksusu. Wyrzeczenie się tego rarytasu stanowiło poważne podkreślenie przygotowania się do świąt, które nadejdą. Ponadto nie wolno było pić mleka (jedynie dzieci i osoby starsze), jeść słodyczy oraz rzeczy kojarzących się ze smakiem i błogością. Jedzenie służyło tylko temu żeby przeżyć dzień oraz zaspokoić podstawowy głód – wyjaśnia Elżbieta Oficjalska, kustosz Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu.