Czarnowąsy, Dobrzeń Wielki: Ciepło będzie tańsze, ale nie ma powrotu do starych cen

Mieszkańcy osiedla Czarnowąsy i gm. Dobrzeń Wielki, których domy ogrzewa Elektrownia Opole są w szoku po otrzymaniu rachunków za ogrzewanie od stycznia tego roku. Ludzie płacą teraz grubo ponad 100 procent więcej niż dotychczas. Na szczęście przyjdą nowe, niższe rachunki wraz z wyrównaniem tych styczniowych.

Problem zaczął się już w listopadzie 2021 roku, gdy spółka Elkom, która zajmowała się siecią ciepłowniczą połączoną z elektrownią, zapowiedziała, że zrezygnuje z zarządzania nią od stycznia 2023 roku, z powodu braku funduszy na utrzymanie infrastruktury. W efekcie pod koniec 2021 roku kilka tysięcy użytkowników dotychczasowej sieci nie wiedziało czy i kto dostarczać im będzie do domów ciepło za rok.

Sieć, której nikt nie chciał, przejęła spółka ECO i już od połowy 2022 roku z niejakim trudem namawiała mieszkańców, by podpisywali z nią umowy na dostarczanie ciepła. Schody zaczęły się w styczniu 2023, gdy przyszły nowe rachunki. W 2022 użytkownicy sieci płacili 69,5 z netto plus 5 procent VAT za gigadżula energii, czyli 73,5 zł brutto. Nowa taryfa wyniosła 157 zł plus 23 proc. VAT, czyli 193 zł brutto.

– Są trzy przyczyny wzrostu stawek za ciepło dla mieszkańców dzielnicy Czarnowąsy i Gminy Dobrzeń Wielki od 1 stycznia 2023 – wyjaśnia Tomasz Piętka, dyr, ds. handlowych ECO. – Pierwsza z nich to wzrost o 104 procent ceny ciepła wytwarzanego przez PGE GiEK Oddział Elektrownia Opole, która jest producentem ciepła dystrybuowanego na tym terenie. Druga sprawa to stawki za przesył i dystrybucję, które zostały określone w taryfie ECO SA z 30 grudnia 2022 r. To nowe ceny, które są również wyższe od tych obowiązujących dotychczas, bo zostały one skalkulowane zgodnie z bieżącą strukturą kosztów. Trzecie składowa to koniec obowiązywania rządowej tarczy antykryzysowej w zakresie określonym dla ciepłownictwa, co oznacza powrót stawek podatku VAT do wysokości 23%.  Wszystkie te okoliczności mają przełożenie na cenę ciepła, którą płacą mieszkańcy dzielnicy Czarnowąsy i gminy Dobrzeń Wielki od 1 stycznia 2023r. Wszystkie one pokrywają się z terminem zmiany dostawcy ciepła, ale ceny za ciepło zmieniłyby się również w przypadku, gdyby do zmiany dostawcy nie doszło.

– My ciągle poznajemy tą sieć – przyznaje Paweł Krawczyk, członek zarządu ECO. SA. – To jest infrastruktura niezwykle rozbudowana, liczy ok.80-90 km, dla porównania nasza sieć w Opolu liczy 140 km i obsługuje daleko większą liczbę użytkowników. Na dziś możemy o niej powiedzieć tylko tyle, że generuje wyjątkowo duże straty ciepła na przesyle. Żeby nakreślić to obrazowo: użytkownik otrzymuje 1 gigadżul ciepła a w tym celu wtłaczamy 2 gigadżule, taka jest skala strat ciepła na tej sieci. Dlatego wraz z ceną energii, której przecież nie ustala ECO a Elektrownia Opole, rosną też automatycznie nasze taryfy przesyłowe.

Paweł Krawczyk podkreśla, że ECO uzgadniało już z władzami gminy Dobrzeń Wielki i stowarzyszeniem Nasze Czarnowąsy plan spotkań z mieszkańcami, by wyjaśnić im skąd i dlaczego cena ciepła tak podrożała. W Dobrzeniu Wielkim takie spotkanie ma się odbyć na początku marca, w Czarnowąsach wstępnie ustalono, że termin dograny zostanie po feriach.

– Ja rozumiem szok tych ludzi– podkreśla Paweł Krawczyk.- To jest efekt tego, że dotąd cena ciepła w sieci Dobrzenia i Czarnowąsów była wyjątkowo niska. A jeśli ktoś za coś dotąd płacił 100 zł i musi teraz zapłacić 120 zł., to na pewno boli go to mniej niż kogoś, który za to samo dotąd płacił 60 zł a dziś musi te same 120 zł.

O takich właśnie sytuacjach, gdy idzie o ceny ogrzewania, pomyślał, choć nie od razu, ustawodawca. 14 lutego prezydent RP podpisał ustawę o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw oraz niektórych innych ustaw.

– Jej zapisy mówią, że jeżeli w danym systemie ciepłowniczym nastąpi wzrost cen netto dostawy ciepła większy niż 40 proc. w stosunku do cen obowiązujących 30 września 2022 r., przedsiębiorstwa energetyczne zastosują ceny wyższe o 40 proc. względem tych z września 2022r., tak aby uprawnieni odbiorcy nie zostali obciążeni nadmiernymi kosztami ciepła – wyjaśnia dyr. Tomasz Piętka.

A to oznacza, że różnicę pomiędzy zastosowaną ceną, a tą wynikającą z obowiązującej taryfy pokryje zarządca rozliczeń reprezentujący skarb państwa.

– Obecnie  czekamy na wyliczenie i opublikowanie cen maksymalnych dla systemu zaopatrzenia w ciepło mieszkańców Gminy Dobrzeń Wielki i dzielnicy Czarnowąsy przez prezesa Urzędu Regulacji Energetyki i rozstrzygnięcia w zakresie możliwości ich zastosowania. Liczymy na to, że publikacja prezesa URE pozwoli na obniżenie wartości bieżących rachunków mieszkańców i skorygowanie faktur za ciepło dostarczone do klientów od 1 stycznia 2023 r. – podkreśla przedstawiciel ECO.

– Nawet w przypadku braku modyfikacji ustawowych, od 1 maja 2023 r. nastąpiłaby w sposób automatyczny zmiana cen wynikająca z zapisów taryfy PGE GiEK Oddział Elektrownia Opole i wówczas średnia cena ciepła uległaby obniżeniu do wielkości 119,39 zł netto plus 23 proc. VAT, a więc zmniejszyłaby się o około 20 proc.  w stosunku do ceny obecnej – ten stan rzeczy oczywiście przy założeniu braku dodatkowych zmian wynikających z prawa – informuje dyr. Tomasz Piętka. Dzięki lutowej nowelizacji ustawy nie trzeba jednak z tym będzie czekać do maja, a za okres od stycznia użytkownicy otrzymają stosowne wyrównanie.

Pokutuje jeszcze jeden mit, który warto przy okazji rozwiać: otóż istnieje równie powszechna, co nieprawdziwa opinia, że ciepło dostarczane przez Elektrownię Opole w gminie Dobrzeń Wielki i dzielnicy Czarnowąsy jest ciepłem odpadowym, które wypuszczane jest do chłodni kominowych elektrowni. Tymczasem ciepło to jest produkowane z pary, która pochodzi z upustu z turbiny parowej: część pary zużywanej do produkcji energii elektrycznej przeznaczana jest na produkcję ciepła do systemu ciepłowniczego. Ten proces technologiczny uszczupla ilość wytworzonej energii elektrycznej, zatem w żaden sposób nie można tu mówić o wykorzystaniu odpadu.