Maleje liczba studentów na polskich uczelniach

W ostatnich latach zmniejsza się liczba osób podejmujących studia II stopnia. Ogólnopolski system monitorowania Ekonomicznych Losów Absolwentów szkół wyższych (ELA) wie dlaczego. Czy ten problem dotyczy także opolskich uczelni?

Szkoły wyższe obawiają się o spadek atrakcyjności studiów magisterskich w porównaniu do innych opcji, w tym podjęcia pracy zawodowej. W związku z nasilonym zainteresowaniem uczelni problematyką przejścia między studiami pierwszego i drugiego stopnia, eksperci z Ośrodka Przetwarzania Informacji (OPI) wzbogacili Ogólnopolski system monitorowania Ekonomicznych Losów Absolwentów szkół wyższych (ELA) o nowe dane. Potwierdzają one, że za mniejsze zainteresowanie studiami magisterskimi odpowiadają przede wszystkim zmiany demograficzne, a nie gorsza oferta edukacyjna uczelni i zmiana wzorców zachowań absolwentów studiów licencjackich.

Każdego roku, na przełomie wiosny i lata, system ELA prezentuje wyniki charakteryzujące losy zawodowe absolwentów szkół wyższych i osób, które uzyskały stopień doktora. Jesienią dane te są uzupełniane o informacje dotyczące studentów i doktorantów oraz o zestawienia przygotowywane na użytek rankingów międzynarodowych. Adresatami wiosenno-letnich odsłon systemu ELA są przede wszystkim kandydaci na studia oraz studenci, którzy dzięki wynikom ELA mogą bardziej świadomie kształtować swoje decyzje edukacyjne. Jesienne odsłony ELA interesują przede wszystkim władze uczelni, które mogą wykorzystać otrzymane wyniki w swojej działalności zarządczej.

Prawie 30 tysięcy studentów mniej

Dane pokazują, że od kilku lat spada liczba osób, które rozpoczynają studia II stopnia. W 2021 r. osób tych było niemal o 30 tysięcy mniej niż w 2015 r.

– Analizując odsetek osób kontynuujących studia II stopnia w porównaniu do liczby absolwentów widzimy, że jest stabilny w czasie. Łącznie około 70% absolwentów studiów I stopnia kontynuuje naukę na studiach II stopnia. Oznacza to, że obserwowany spadek liczby kandydatów wynika z przyczyn demograficznych, a nie ze zmiany wzorców zachowań absolwentów – mówi dr hab. Mikołaj Jasiński, ekspert Ośrodka Przetwarzania Informacji.

Studia II stopnia podejmowane są najczęściej od razu po uzyskaniu dyplomu licencjata. Prawie dwóch na trzech absolwentów podejmuje studia II stopnia bez przerwy w edukacji. W kolejnych latach po dyplomie udział absolwentów studiów licencjackich podejmujących studia II stopnia jest bardzo niewielki i maleje z każdym rokiem upływającym od otrzymania dyplomu. Mniej niż jeden procent absolwentów decyduje się na podjęcie studiów II stopnia pięć lat po dyplomie.

Na Uniwersytecie Opolskim nie widać tendencji spadkowej jeśli chodzi o liczbę studentów. W ostatnich 5 latach rokrocznie ta liczba utrzymuje się na poziomie 9-9,5 tys. W ramach I tury rekrutacji, która zakończyła się 11 lipca, na UO wpłynęło prawie 9,5 tys. opłaconych rejestracji. To o prawie 1,5 tys. więcej, niż przed rokiem rejestracji nieopłaconych. Po II turze rekrutacji rejestracji opłaconych było łącznie 10 673 – na studia stacjonarne i niestacjonarne I i II stopnia, jednolite magisterskie i inżynierskie. To bardzo dobry wynik biorąc pod uwagę, że w województwie opolskim było w tym roku o ok. 500 maturzystów mniej, a w całym kraju ok. 15 tys. mniej.

– Ogółem w tym roku przyjęliśmy 3 281 studentów. Dobre wyniki rekrutacji łączymy z bardzo dobrymi wynikami tegorocznej ewaluacji Ministerstwa Edukacji i Nauki, w której oceniane na UO dyscypliny naukowe dostały jedną ocenę A+, sześć ocen A i dziesięć B+ – tłumaczy rzeczniczka UO Katarzyna Kownacka. – Z pewnością przyczyniła się do niej także najwyższa w historii pozycja Uniwersytetu Opolskiego w rankingu Perspektyw, w którym nasza uczelnia znalazła się na 7 miejscu wśród uniwersytetów w kraju. Wyżej uplasowały się tylko: Uniwersytet Jagielloński w Krakowie i Uniwersytet Warszawski, które zajęły w nim pierwsze miejsce, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (miejsce 3), Uniwersytet Gdański (miejsce 4), Uniwersytet Wrocławski (miejsce 5) i Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu (miejsce 6) – dodaje.

Na Politechnice Opolskiej z kolei liczba studentów rekrutowanych w tym roku jest tylko nieznacznie niższa niż w roku akademickim 2020/21, a to tylko dlatego, że mniej osób postanowiło kontynuować naukę na studiach stacjonarnych II stopnia.

– Obecna wersja Internetowa Rejestracja Kandydatów obejmuje dane rekrutacyjne od naboru na semestr 2019/20 lato do naboru na semestr 2023/24 zima włącznie. Wśród wszystkich osób przyjętych na studia drugiego stopnia, 65,69% stanowiły osoby posiadające dyplom wydany przez Politechnikę Opolską – powiedziała kierownik Działu Promocji, Komunikacji  i Kultury Politechniki Opolskiej, mgr Małgorzata Baldysz.

Siła przyciągania uczelni

Czy absolwenci kontynuują naukę na tych samych uczelniach, na których uzyskali dyplom studiów pierwszego stopnia? Aby to sprawdzić, w ramach systemu ELA eksperci ocenili, jaki procent osób podejmujących studia drugiego stopnia kształci się na tej samej uczelni, na której ukończyły studia pierwszego stopnia. Jest to miara siły przyciągania przez uczelnie własnych absolwentów z licencjatem na studia drugiego stopnia.

– W pierwszym roku po dyplomie ponad trzy czwarte osób z licencjatem, które podejmują jakiekolwiek studia drugiego stopnia, wybiera studia na swojej macierzystej uczelni. W kolejnych latach po dyplomie ten wskaźnik maleje – siła przyciągania uczelni słabnie – mówi dr hab. Agnieszka Chłoń-Domińczak, prof. SGH, ekspertka Ośrodka Przetwarzania Informacji.